Leren met hoofd, hart en handen

Op een zonnige herfstdag maken we kennis met Leanne van Dorp en de A.Willeboerschool. We komen binnen na schooltijd. De gangen en klaslokalen zijn enkel nog gevuld met leerkrachten en andere onderwijsprofessionals. Als we Leanne ontmoeten in haar klaslokaal voelen we ons gelijk thuis. Rust, orde, fijne lichtinval en uitzicht op een rij bomen. De ontspannen vrouw is leerkracht van de onderbouw. Ze geeft les aan zeer moeilijk lerende kinderen van 4 tot en met 8 jaar. 

Drie jaar geleden is ze afgestudeerd. Na haar studie aan de Vrijeschool Pabo in Leiden ging ze op wereldreis. De huur van het huis werd stopgezet, meubels en ander toebehoren werd weggegeven. De waardevolle spullen gingen naar de zolder van haar ouders. Het avontuur ging van start. Samen met haar vriend trok ze de wijde wereld in. Per trein hebben ze zich van Rotterdam naar Rusland, Mongolië en China verplaatst. Vervolgens zijn ze verder gaan reizen in Azië en Oceanië. En toen, na tien maanden, moest het stel hun reis afbreken. Ze waren er nog niet aan toe, maar Covid-19 deed zijn intrede. De reizigers gingen huiswaarts en Leanne haar loopbaan werd vervolgd. Ze liep een dag mee op de school waar haar nicht werkt en dat voelde goed. Vanwege een zwangerschapsverlof kon ze daar gelijk aan de slag als invaller. Inmiddels heeft ze er een vaste aanstelling. Toeval? Leanne zegt van niet: “Ik geloof niet in toeval. Er komt niets zomaar op je pad. Het zijn de hints van het leven.”

De school waarop ze een dag meeliep is de A. Willeboerschool, gevestigd in Kralingen-Crooswijk. Hier krijgen zeer moeilijk lerende kinderen in de leeftijd van 4 tot en met 13 jaar gespecialiseerd onderwijs. De 89 leerlingen komen van heinde en ver. Leanne vertelt dat sommige leerlingen een uur in de taxi zitten. “Er is een wachtlijst tot en met volgend schooljaar” vult directeur Albert Buitenhuis aan. “We merken dat de vraag toeneemt. Scholen als de onze zijn zó hard nodig. Het is schrijnend dat kinderen thuiszitten omdat er geen plek is op scholen die in hun behoeften voorzien.”

Tijdens haar opleiding aan de Vrijeschool Pabo heeft Leanne geleerd over antroposofie. De kern van het vrijeschoolonderwijs is namelijk de antroposofische gedachte: Leren met hoofd, hart en handen. Er wordt gewerkt aan de cognitieve, sociaal emotionele en motorische ontwikkeling. Ieder gebied heeft een andere fase in de ontwikkeling die centraal staat.

Leanne: “In de antroposofie ga je mee met de cyclus van de natuur. Het gaat om de natuur, om elkaar en om jezelf. Het zijn jaarfeesten waarbij je onder andere de verandering van de natuur viert. Daarnaast geven we les vanuit ons hoofd, hart en handen, ook wel denken, voelen en willen. Deze elementen pas ik graag toe.”

Op de school in Kralingen-Crooswijk is ruimte voor de eigen inbreng van leerkrachten. Dus ook voor antroposofie. Albert: “Op de Willeboer werken we vanuit de missie en visie van de school. En we hebben een rode draad van de onder- naar bovenbouw. Bijvoorbeeld het gebruik van Teachh (werkwijze voor leerlingen met autisme). Binnen die kaders is iedere teamlid vrij om op eigen wijze invulling te geven aan het onderwijs. Albert wil graag een team dat volop meedenkt. Een team dat uitkomt voor hun standpunten en niet met de kudde meeloopt. Dat vindt hij enorm waardevol. “Al die standpunten geven het gesprek een extra dimensie, een andere zienswijze, waar je met elkaar over kunt nadenken. Dat uit zich bijvoorbeeld alleen dit jaar al in initiatieven om af te gaan stappen van plastic leermiddelen en in te zetten op de gezonde school.”

De klas van Leanne bestaat uit tien leerlingen. Ze zijn allemaal verstandelijk beperkt en daarnaast spelen er andere uitdagingen. Hechtingsproblematiek bijvoorbeeld. En taalontwikkelingsstoornissen. Zo kan ongeveer de helft van de groep zich niet gemakkelijk via spraak uiten. Dat maakt van Leanne ook een onderzoeker. Waarom doet een kind zoals het doet? Ze onderzoekt en daagt de leerlingen op verschillende manieren uit. Voor het ene kind helpt ondersteuning met muziek of tekenen. Voor het andere kind helpen pictogrammen en gebaren. “We gaan op zoek naar de sterkten en die activeren we met als gevolg dat een kind zich (meer) leert uiten. Op welke manier dan ook. Leanne leert en geeft les met haar hoofd, hart en handen. “Ik geef graag duimen. Het kind voelt zich gezien en bloeit op. Het is een eenvoudig gebaar van grote waarde.”

Met het team van de A. Willeboerschool werkt ze intensief samen om iedere leerling het beste te geven. Leanne stemt veel af met de logopediste, orthopedagoog, intern begeleider, onderwijsassistent en de andere leerkrachten. Om haar leerlingen nog beter te kunnen ondersteunen volgt de leerkracht de master Educational Needs. Twee avonden in de week zit Leanne in de schoolbanken. Naast dat ze de onderwerpen super interessant vindt, het liefst volgt ze alle modules, geniet ze van het contact met haar gemotiveerde en ervaren medestudenten. De theorie die ze leert brengt ze in praktijk. “Ik vraag mezelf constant af: Wat zijn de behoeften van mijn leerlingen? De ene keer daag ik ze uit en moeten ze net dat beetje extra geven. Op die manier leren ze. De andere keer vraag ik wat minder van ze waardoor een opdracht hen makkelijker afgaat. Dat geeft hun zelfvertrouwen een boost.”

Aan dit zelfvertrouwen werkt Leanne iedere dag. De kinderen zien levert hier ook een bijdrage aan. En dat zien bedoelt de leerkracht letterlijk. “Ik zie de kinderen. Ik kijk ze aan. Ik maak contact met ze. En dat klinkt normaal en alledaags, maar je echt gezien voelen… Een glimlach, een compliment, een duim krijgen, een kind even laten als het daar om vraagt. Dat is niet altijd en voor iedereen vanzelfsprekend. Ze mogen bij mij zijn wie ze zijn en daar sterk ik ze in. Even niks van ze eisen en geen verwachtingen hebben is daar ook onderdeel van.” Deze en andere momenten deelt Leanne met de ouders. Zo’n drie keer in de week sturen Leanne en haar collega’s foto’s en filmpjes. Dit geeft ouders een idee van de schooldag en een gespreksonderwerp. Want wat als je kind niet vertelt of niet kan vertellen hoe het op school was? Dan heb je als ouder geen idee. Door beelden te delen kan een ouder benoemen wat er op school is gedaan. Dat geeft hen handvatten voor contact. Bovendien zien ze hun kinderen groeien.

De leerkracht is trots op wat haar leerlingen dit schooljaar al bereikt hebben. “Met een glimlach kijk ik naar mijn leerlingen. Ik geniet hoe ieder op zijn niveau en met zijn behoefte zich verder ontplooit. Mijn streven is om elk kind elk jaar te kunnen begeleiden in het versterken van zijn denkvermogen (hoofd), in zijn gevoel (hart) en wilskrachtig handelen (handen).”

Het contact maken met de leerlingen staat voor Leanne centraal. Zij geniet van deze momenten en dat gunt ze ons allemaal. “Ik wens iedereen, iedere dag, een bewuste ontmoeting met het kind toe.” Op de vraag hoe? luidt haar antwoord: “Observeer het kind, maak contact door de ander te voelen en het eventueel te benoemen. Maak het besluit wat het kind nodig heeft, sluit bij zijn (fantasie)wereld aan. De ontmoeting tussen het pure kind en de pure liefde van leerkracht, dat is verbinding. Het kind wordt gezien.”